Tora Szebealpe - klucz do Tory i judaizmu

Tora Szebealpe - Tora Ustna, to Talmud, który stanowi szczyt Tory Szebealpe. Bez Tory Szebealpe (Ustnej) nie można zrozumieć Tory Szebichtaw (Pisanej); obie stanowią całkowitą, nierozłączną jedność. ,,Tora ma - jak moneta - dwie strony: awers i rewers. Tora Pisana i Ustna. To stanowi warunek istnienia judaizmu i fundament tego, że przetrwał i trwa do dzisiaj" [1].

Tora Szebealpe (Ustna) wydobywa mądrość z Tory Szebichtaw (Pisanej). Pozwala zobaczyć głębię Tory, to, co jest pod jej powierzchnią. To dzięki Torze Szebealpe Tora Szebichtaw (Pisana) nie uległa skostnieniu, nie stała się skamieliną, ale ciągle żyje i nie straciła nic na aktualności. Bóg na Synaju przekazał Moszemu wraz z Torą Szebichtaw (Pisaną) Torę Szebealpe (Ustną), gdzie w słowie lemor mieści się cały aspekt wyjaśnienia i dopełnienia. Cała Tora jest w słowie lemor. Zob. Wajdaber Haszem elMosze Lemor.

Pomostem pomiędzy Torą Szebichtaw (Pisaną) i Torą Szebealpe (Ustną) jest Księga Dewarim, którą nazywamy Miszne Tora - Powtórzona Tora. Mosze Rabenu (Mosze Nasz Nauczyciel) był pierwszym rabinem, pierwszym chacham, mędrcem, który ustala i przekazuje Torę Szebealpe (Ustną). Pierwsze cztery Księgi Tory (Chumasz) zostały bezpośrednio dane przez Boga Moszemu; zob. aspaklarja hameira. W Dewarim Mosze zapisał swoimi słowami to, co wcześniej przekazał mu Bóg i ułożył z pewnym zamysłem i w pewnej kolejności. I Księga ta pod względem halachicznym różni się od czterech pozostałych Księg Tory; zob. darszinam semuchim beMiszne Tora. Bóg wyjaśnił Moszemu wszystkie cztery poziomy pardesu (pardes - sad owocowy; zob. notarikon): pszat, remez, drasz, sod oraz znaczenia szczegółów halachicznych dotyczących przykazań. Zob. też Kol detikun rabanan keejn deoraita tikun.

Tora Szebealpe (Ustna) to także pewien tikun - naprawa dla leszon hara i dla sina tchinam - bezpodstawnej nienawiści, dostarcza bowiem umysłowi światła - mądrości, która pozwala spojrzeć na problem z wielu punktów widzenia, co implikuje dialog, a wraz z nim zbliżenie i zrozumienie, dzięki czemu mowa nabiera aspektu etycznego.

1. Czy Torę można czytać po polsku? Z rabinem Sachą Pecaricem rozmawia Paweł Jędrzejewski, Stowarzyszenie Pardes, Kraków 2011, s. 23.

Pisane na podstawie wykładu rabina Sachy Pecarica - [Pardes. Wykłady otwarte: Paraszat Dewarim (Tisze beAw). ]