Chaim Halberstam

Rabin Chaim Halberstam (1793-1876) – Cadyk, zalozyciel i najwibitniejsza osobowosc powstalej w 19 wieku Dynastii Sadeckiej. Uczen Jakuba Izaaka Hurwicza z Lublina. Rabin Chaim Halberstam posiadal gleboka wiedzę talmudyczna. Zakazywal swoim uczniom chasydyzmu, przed osiagnieciem wiedzy talmudycznej na bardzo wysokim poziomie. Dlatego tez jesziwa zalozona przez Chaima Halberstama, cieszyla się ogromnym uznaniem zarowno wsrod chasydow jak i ortodoksyjnych Zydow (mitnagdim) – przeciwnikow chasydyzmu. Podejrzewajacych chasydow o uleganie heretyckim nauka Sabataja Cwi. Rabin Chaim Halberstam był wrogiem zbytku i zyl bardzo skromnie. Prowadzil dyskusje z dworem chasydzkim w Sadogorze, znanym z luksusowego stylu zycia. Glownym tematem sporu była roznica między chasydyzmem Chaima Halberstama – kladacym nacisk na nauke, a przepychem sadogorskiego dworu. Spor zakonczyl się klatwa rzucona przez Chaima Halberstama na Dow Bera z Lelowa i caly sadogorski dwor. Odpowiedzia cadykow z Sadagory była klatwa rzucona na chasydow sadeckich. Po kilku miesiacach sprawa nieco ucichla, jednak Chaim Halberstam pozostal nieprzejednany w swojej wizji chasydyzmu, w której nauka Talmud Tora zajmowala kluczowa pozycje. Chaim Halberstam był wielkim autorem talmudycznym konca 19 wieku. Ogromne uznanie zdobyl przede wszystkim dzieki dwutomowemu dzielu „Diwrej Chaim” wydanemu w 1864 i 1877 roku. Dziela Chaima Halberstama swiadcza o bardzo rozleglej znajomosci Talmudu, komentarzy oraz literatury filozoficznej. Poslugiwal się w nich cytatami z dziel Majmonidesa, Jehudi Halewiego, Abrahama ibn Dau. W swoich pismach krytykowal zyjacych w przepychu cadykow i wskazywal na wielkie znaczenie obowiazku dobroczynnosci. Cadyk Chaim Halberstam nuczal: „Ty nie rozdajesz pieniedzy setkom biedakow w obawie, ze moglby pomiedzy nimi znalezc się chocby jeden, który nie bylby tego wart. Ja rozdaje jalmuzne dla setek z nadzieja, ze pomiedzy nimi jest chocby jeden tego wart.”