Jitro

Paraszat Jitro פָּרָשָׁת יִתְרוֹ

Jest to siedemnasta parsza Tory, a piąta parsza Księgi Szemot (Wyjścia) wersety 18:1-20:23.

Parsza ta zawiera tzw. Dziesięć Przykazań.

Na pierwszy plan może nasuwać się pytanie dlaczego parsza opisująca tak ważną rzecz, jak nadanie przez Boga Tory Jisraelowi, rozpoczyna się mową o Jitro, teściu Moszego, który nie tylko nie pochodził z narodu Jisraela, ale do tego był kapłanem ziemi Midian, odprawiającym bałwochwalstwo, a na dodatek jest ta parsza nazwana jego imieniem. Okazuje się, iż jest to aluzja do tego faktu, iż status konwertyty jest równie wysoki, a midrasz wyjaśnia, iż dusza konwertyty była również obecna przy nadaniu Tory. W naszej parszy Jitro doznaje nawrócenia i wraz ze swą córką - Cyporą, (żoną Moszego) składa oddanie całopalne.

W tym momencie zachciało mi się spać, jutro dokończę. ;))

---

Przykazania zawarte w parszy:

Przykazanie wiary w obecność Jedynego Boga - HaSzem. Zakaz wiary w innych bogów oprócz HaSzem.

Nie wolno wykonać jakiejkolwiek trójwymiarowej podobizny, dla siebie lub kogoś innego, by oddawano jej cześć. Nie wolno zrobić jej nawet dla ozdoby! Nie wolno też namawiać kogokolwiek do jej wykonania. Dozwolone natomiast jest jedynie wykonanie dwu wymiarowego obrazu lub fotografii! Nie wolno oddawać bożkowi czci w sposób charakterystyczny dla jego kultu. Istnieją, bowiem cztery sposoby służenia bożkom: składanie ofiar, spalanie ofiar, składanie ofiar połączone z piciem wina, oddawanie pokłonów. Kto wcześniej ostrzeżony, robił to - podlegał karze skila (ukamienowania). Żyd powinien nawet unikać sytuacji, która przypominałaby składanie pokłonu bożkowi. Np. jeśli moneta upadnie przed posągiem bożka, należy odwrócić się tyłem do posągu, aby ją podnieść. Żyd powinien raczej oddać życie niż dać się zmusić do bałwochwalstwa! Nie powinno się nawet wymieniać imion bożków ani też przysięgać na ich imię. Zakazuje się nawet zwracanie się ku bałwochwalstwu w myślach.

Zakaz przysięgania na próżno na Imię HaSzem. Istnieją cztery rodzaje przysiąg na próżno: gdy przysięga się, że np. złoto jest srebrem lub, że np. drewno jest drewnem, a także gdy przysięga się po to, aby przekroczyć któreś przykazanie lub przysięga się, że zrobi się rzecz fizycznie nie możliwą do zrobienia.

Uświęcenie Szabatu, jako dawanie świadectwa, że Bóg stworzył świat w sześć dni i siódmego odpoczął. Od odmówienia Kiduszu w piątek wieczór, należy studiować Torę, nosić odświętny strój, skonsumować trzy posiłki szabatowe (szalosz seudot) oraz powstrzymać się od wszelkich twórczych czynności (melachot). Jest 39 głównych Melachot (Awot Melachot): sianie, oranie, żęcie, zbieranie plonu, młócenie, przewiewanie plonu, przebieranie produktów, mielenie, przesiewanie, zagniatanie (np. ciasta), gotowanie, strzyżenie, wybielanie (również pranie), rozczesywanie (surowej substancji), kolorowanie, przędzenie, zakładanie osnowy, robienie dwóch oczek sieci, splatanie, rozplątywanie, zawiązywanie i rozwiązywanie (supła), zszywanie (lub sklejanie), rozpruwanie, polowanie (przygotowywanie sideł), zabijanie, obdzieranie ze skóry, zasolenie skóry, zaznaczanie linii (przed pisaniem), wygładzanie powierzchni, wycinanie kształtu, pisanie, ścieranie napisu, budowanie, niszczenie w celu przygotowania miejsca pod budowę czegoś nowego, zapalanie i gaszenie ognia, „końcowe uderzenie młotem” (prace zakańczające, poprawiające lub naprawiające), przenoszenie przedmiotów z „przestrzeni prywatnej” (reszt hajachid) do „przestrzeni publicznej” (reszt harabim). Wszelkie czynności wywodzące się z tych 39 głównych nazywamy Toldot. Można także odpoczywać, a nawet zrobić drzemkę Szabatową. Szabat kończy się po odprawienia Hawdali w sobotę wieczór.

Szanowanie Ojca i Matki. Zakaz obrażania ich (tymbardziej publicznie), zakaz zwracania się do nich po imieniu i zaprzeczania ich słowom. Nakaz sprawowania nad nimi opieki. Nie powinno się siadać na miejscu przeznaczonym rodzicu. Wolno się sprzeciwić wobec rodziców jedynie, gdyby namawiali do odstępstwa od Tory (grzechu). Za spełnianie tego przykazania Tora obiecuje w nagrodę długie życie.

Zakaz zabijania niewinnego człowieka, publiczne upokorzenie jest jak rozlew krwi.

Zakaz cudzołóstwa z kobietą zamężną (eszet isz). W takim przypadku cudzołożący: mężczyzna oraz kobieta podlegali karze śmierci przez uduszenie, o ile zostali przed tym ostrzeżeni na temat konsekwencji. Córka kapłana (kohena) dobrowolnie cudzołożąca - miała być skazana na śmierć poprzez spalenie. Mężczyzna cudzołożący z dziewicą zaręczoną z kimś podlegał wraz z nią karze śmierci skila (poprzez ukamienowanie). W przypadku gdy mężczyzna popełnił owy grzech z dziewczynką (która nie osiągnęła jeszcze dojrzałości fizycznej), tylko mężczyzna podlegał karze śmierci.

Zakaz kradzieży. Porywania człowieka podlegało karze śmierci poprzez uduszenie. Zakaz pomagania w kradzieży lub kupowania kradzionych rzeczy.

Zakaz składania fałszywego świadectwa. Groziła za to kara, którą miałby otrzymać człowiek, przeciw któremu świadczono.

Nie wolno budować ołtarza z kamieni ciosanych metalowym narzędziem, gdyż jest ono „narzędziem wojny”.

Do ołtarza nie można wchodzić po stopniach, zbudowana miała być pochylnia, gdyż Kohenom wstępującym po schodach mogłaby odsłonić się nagość.

---

Autor: דורי