Wajdaber Haszem elMosze Lemor

Wajdaber Haszem elMosze Lemor: ,,Bóg przemówił do Moszego... wyjaśniając mu". Ten zwrot w przekładzie rabina Sachy Pecarica, który idzie za tradycją żydowską (m.in. Rambam, Ramban, Raszi, Gaon z Wilna),występuje około 80 razy w Torze: w Księgach Szemot, Wajikra, Bemidbar (Tora). Ma on głęboki sens. Używany jest jedynie w stosunku do Moszego choć są dwa wyjątki: 1.W Wajikra/Księga Kapłańska 10,8, gdy Bóg zwrócił się w ten sposób do Aharona po jego milczeniu po śmierci synów Nadawa i Awihu (10,1-3); 2. Jehoszua/Księga Jozuego 20,1, gdzie Bóg powiedział jemu, dane już wcześniej Moszemu, przykazanie dotyczące miast ocalenia. Zwrot ten oznacza, że Bóg, gdy przemówił do Moszego przekazał mu nie tylko prawa, ale również wyjaśnił mu ich różne aspekty. A zatem Bóg objawił Moszemu Torę Pisaną (Tora Pisana) oraz Torę Ustną (Tora Ustna), wyjaśniając mu wszystkie cztery podstawowe zasady interpretacji Tory: pszat, remez, drasz, sod oraz wszystkie szczegóły halachiczne dotyczące przykazań. Na takie właśnie a nie inne rozumienie tego zwrotu wskazują słowa wajdaber (,,powiedział" od słowa dibur) i lemor (,,mówiąc" od słowa amira). W tych słowach zachodzi wyraźna polaryzacja ich znaczeń i wskazują one na dwa aspekty mowy: znaczenie proste, bezpośrednie mowy (dibur od daber) i znaczenie ukryte mowy (amira od amar); słowo wajdaber odnosi się do Tory Pisanej (Tora Szebichtaw), a słowo amira - do Tory Ustnej (Tora Szebealpe).

W Dewarim/Księga Powtórzonego Prawa nie ma tego zwrotu (werset brzmi:,, Bóg powiedział do mnie co następuje;2,2) Ramban wyjaśnia, że dlatego go nie ma, bo ta Księga jest jakby Torą Ustną, gdyż Mosze przekazał ją ludowi, powtarzając, rekapitulując wyłącznie to, co Bóg wcześniej powiedział.

Wajdaber Haszem elMosze lemor - Gemara w traktacie Joma 4b z tego wersetu wyprowadza nakaz, żeby przesłanie, które Bóg skierował do Moszego, zostało przekazane przez niego dalej. Z tego też wersetu wypływa nauka konkretnej halachy, do której odwołuje się Chafec Chaim na temat laszon hara. Ta halacha mówi, że nie wolno powtarzać komuś innemu prywatnej informacji, jeżeli ta informacja została uprzednio zastrzeżona jako informacja poufna. To prawo obowiązuje również grupę osób (ar. beapej tlat heb. bifnej szlosza - co najmniej trzy osoby), jeżeli usłyszy informację poufną z zastrzeżeniem, że jest ona prywatna, a nie jest to wiedza publiczna.

pisane na podstawie wykładów Jesziwy rabina Sachy Pecarica